Oburken Beyni Koruyan Obezite Paradoksu
Uzmanlar, orta yaşlardaki obezitenin demans gelişiminde önde gelen bir risk faktörü olduğunu uzun zamandır biliyorlar. Ancak 65 yaşını geçtikten sonra fazla kilolu olmanın beyni etkileyen hastalıklara karşı koruyucu bir etkiye sahip olduğu ilginç bir şekilde keşfedildi. Bu durum, araştırmacıların “obezite paradoksu” olarak adlandırdığı çelişkili bir durumu temsil ediyor.
Oburken Beyni Nasıl Koruyabilir?
JAMA Nöroloji dergisinde yayınlanan bir çalışma, 480’ine demans tanısı konan 2.798 kişiyi beş buçuk yıl boyunca inceledi. Bulgular, orta yaşlardaki obezitenin demans riskini %40 artırdığını gösterdi. Ancak 60 ila 65 yaş aralığında obezitenin daha düşük bir riskle ilişkili olduğu bulundu. Bu paradoksal durumun altında yatan neden henüz tam olarak anlaşılamamıştır.
Yağ Hücrelerinin Rolü
Orta yaşlardaki obezite, vasküler demans gibi beyne giden kan akışının azalmasıyla ilişkilendirilen önemli bir risk faktörüdür. Obezite, yüksek tansiyon ve atardamarlardaki plak oluşumunu artırarak kan akışını yavaşlatabilir. Yağ hücreleri tarafından üretilen adiponektin adlı bir proteinin beyindeki iltihabı azaltabileceği teorisi bulunmaktadır.
Kronik inflamasyon, demans ve Parkinson hastalığı gibi nörodejeneratif bozukluklarla ilişkilidir. Ancak yağ hücreleri ayrıca vücuda aşırı bağışıklık tepkisini tetikleyen hormonlar da üretir. Bu durum, beynin iltihaplanmasına ve nörodejeneratif hastalıkların riskinin artmasına neden olabilir.
Sonuç
Obezite paradoksu kavramı, obezite ile ilgili risklerin yaşlı hastalara karşı göz ardı edilmesine yol açabileceği uyarısında bulunan bazıları tarafından eleştirilmektedir. Bilim insanları, obezite oranlarının artarken bunama oranlarının düştüğünü belirtmektedir. Bu nedenle obezitenin beyin sağlığı üzerindeki karmaşık etkileri hala araştırma konusu olmaya devam etmektedir.